1
M.B.M. Bracke (2010) Zoelen van varkens en implicaties voor dierenwelzijn. Wageningen UR Livestock Research. Rapport 381. ISSN 1570 – 8616; p6.
Ongehoord publiceerde in januari 2020 een uitgebreid onderzoek naar slachthuizen. Een undercover werknemer filmde in augustus 2019 de dagelijkse activiteiten in varkensslachthuis Westfort te Ijsselstein. Wekelijks worden hier 50.000 varkens gedood voor vleesproductie, met een tempo van 650 dieren per uur. Na Vion en Van Rooi Meat is Westfort de derde grootste varkensslachter van Nederland. Het bedrijf is erkend door de NVWA (Nederlandse voedsel- en warenautoriteit) en gecertificeerd om varkensvlees te produceren met de keurmerken EKO (biologisch), KDV (Keten Duurzaam Varkensvlees) en Beter Leven.
Het undercover onderzoek toont hoe varkens onder stressvolle omstandigheden aankomen in het slachthuis. Dagelijks worden dieren aangevoerd die ernstige gezondheidsproblemen vertonen zoals abcessen, navelbreuken, staartbijtwonden, pootgebreken, hittestress en uitputting. De varkens worden routinematig geslagen, en hardhandig aan oren en staarten beetgepakt.
Voorafgaande aan de slacht worden de varkens vergast, geëlektrocuteerd of in de kop geschoten met een penschiettoestel. Deze pijnlijke ‘bedwelmingsmethoden’ garanderen niet dat alle dieren bewusteloos zijn tijdens het slachtproces. We zien hoe een varken met opengesneden keel bij bewustzijn komt en probeert weg te rennen.
Naar aanleiding van het undercover onderzoek heeft Ongehoord in wetenschappelijke literatuur onderzocht of de beelden van Westfort representatief zijn voor de slachtsector. Uit het literatuuronderzoek blijkt dat het gefilmde dierenleed inherent is aan de werkmethoden die gangbaar zijn in alle Nederlandse en Europese varkensslachthuizen.
Jaarlijks worden in Nederland ruim zestien miljoen varkens geslacht. De transportomstandigheden, de onbekende omgeving van het slachthuis met veel beweging en lawaai, de confrontatie met onbekende mensen en soortgenoten, het opgejaagd worden en de inhumane verdovings- en dodingsmethoden in de slachthuizen leiden onvermijdelijk tot een hoge mate van stress, angst en pijn voor deze gevoelige en hoog intelligente dieren.
M.B.M. Bracke (2010) Zoelen van varkens en implicaties voor dierenwelzijn. Wageningen UR Livestock Research. Rapport 381. ISSN 1570 – 8616; p6.
Wageningen University & Research. Varkens - Genomische ontwikkeling. https://www.wur.nl/nl/artikel/Varkens-1.htm
Reimert, Inonge (2014) (Em)pathetic pigs? The impact of social interactions on welfare, health and productivity. PhD thesis, Wageningen University. ISBN: 978-94-6173-996-4.
P.Keller (2013). Vocalisatie bij het Varken. UGent Faculteit Diergeneeskunde; p6.
Marino & Colvin (2015). Thinking Pigs: A Comparative Review of Cognition, Emotion, and Personality in Sus domesticus. International Journal of comparativ psychology; p28.
M. Root-Bernstein (2019) Context-specific tool use by Sus cebifrons. Mammalian biology, volume 98. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S1616504719300333
RDA. Natuurlijk gedrag van Varkens. Advies RDA 2006/5; p19-30.
Dierengezondheidszorg Vlaanderen 2019. Salmonella - afleveren slachtrijpe varkens. https://www.dgz.be/salmonella-afleveren-slachtrijpe-varkens
Pork Information Gateway (2019) - Handling Pigs
Wageningen UR Livestock Research. Jaarrapportage onderzoek Animal Welfare Check Points 2013; p12.
NVWA 2018 - Nationaal plan voor veetransport bij extreme temperaturen 2018
Dierengezondheidszorg Vlaanderen 2019. Hoe bezorgt u varkens meer comfort bij hitte? https://www.dgz.be/nieuwsbericht/hoe-bezorgt-u-varkens-meer-comfort-bij-extreme-hitte
T. Grandin (1997). Assessment of Stress During Handling and Transport. Journal of Animal Science volume 75: 249-257.
F. Leenstra et al (2011). Ongerief bij rundvee, varkens, pluimvee, nertsen en paarden. Wageningen UR Livestock Research. Rapport 456. ISSN 1570 – 8616; p18.
Barington et al (2016). Gross and histopathological evaluation of human inflicted bruises in danish slaughter pigs. BMC Veterinary Research.
Wageningen UR Livestock Research. Eindrapport Animal Welfare Check Points 2014; p13.
VERORDENING (EG) Nr. 1099-2009 inzake de bescherming van dieren bij het doden.
https://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:L:2009:303:0001:0030:NL:PDF
Gerritzen en Reimert (2019). Verbeteren dierenwelzijn tijdens CO2 verdoven van slachtvarkens. Wageningen Livestock Research, Rapport 1181; p8.
N. Baudoin (2015) U Gent, Is er nog toekomst voor elektrische verdoving bij varkens en pluimvee; p9-10.
Gerritzen en Reimert (2019). Verbeteren dierenwelzijn tijdens CO2 verdoven van slachtvarkens. Wageningen Livestock Research, Rapport 1181; p19.
EFSA (2004) Welfare aspects of the main systems of stunning and killing the main commercial species of animals. The EFSA Journal 45; p101.
NRC 2011. Alsof die gewone slacht zo diervriendelijk is. https://www.nrc.nl/nieuws/2011/12/13/alsof-die-gewone-slacht-zo-diervriendelijk-is-12131267-a281856
Trouw 2009. Doet de pijnbestrijding pijn? https://www.trouw.nl/nieuws/doet-de-pijnbestrijding-pijn~bb88b287/?referer=https%3A%2F%2Fwww.google.com%2F
VERORDENING (EG) Nr. 1099-2009 inzake de bescherming van dieren bij het doden; Inleidende tekst punt 6. https://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:L:2009:303:0001:0030:NL:PDF
NVWA Toezicht op welzijn van hoefdieren en gekweekt wild in slachthuizen WLZVL-017+v1; p11-14.
VERORDENING (EG) Nr. 1099/2009 inzake de bescherming van dieren bij het doden (bijlage 1, hoofdstuk 1). https://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:L:2009:303:0001:0030:NL:PDF
Atkinson, S. (2016) Assessment of cattle and pig welfare at stunning in commercial abattoirs. Doctoral Thesis Swedish University of Agricultural Sciences, Uppsala; p38.
N. Baudoin (2015), U Gent. Is er nog toekomst voor elektrische verdoving bij varkens en pluimvee? (p 9-10)
RTL 2018. Dieren levend gekookt en gevild in Nederlandse slachthuizen. https://www.rtlz.nl/algemeen/artikel/4243686/dieren-levend-gekookt-en-gevild-nederlandse-slachthuizen
VERORDENING (EG) Nr. 1/2005 inzake de bescherming van dieren tijdens het vervoer; Bijlage I, hoofdstuk 1.
T. Geudeke. Kreupele varkens: infectie of iets anders? Varken 2016 https://edepot.wur.nl/402860
Osteochondrose verdient aandacht. Pig business 2016. https://edepot.wur.nl/370234
Praktische richtsnoeren voor het bepalen van de geschiktheid voor vervoer van varkens; p15.
Praktische richtsnoeren voor het bepalen van de geschiktheid voor vervoer van varkens; p27.
J.J. Zonderland et al (2011). Financiële consequenties van staartbijten bij Varkens. Wageningen UR Livestock Research. Rapport 543. ISSN 1570 – 8616; p14.
Praktische richtsnoeren voor het bepalen van de geschiktheid voor vervoer van varkens; p17
F. Bouwkamp. Prolapsen: uitstulpingen van einddarm, vagina, baarmoeder of blaas.
Praktische richtsnoeren voor het bepalen van de geschiktheid voor vervoer van varkens; p25.
A. Stinckens (2011). Aangeboren genetische afwijkingen bij biggen. KU Leuven.
Vion keuringsresultaten, eerste kwartaal 2019.
https://www.vion-transparantie.nl/keuringsresultaten/levende-keuring-bij-aankomst-in-de-slachterij/
RTL 2019, Dierenartsen NVWA laten export ernstig zieke dieren naar slachthuizen in België en Duitsland toe.
https://www.rtlnieuws.nl/nieuws/artikel/4742946/nvwa-dierenartsen-export-ernstig-zieke-dieren-toe
Westfort. Onderscheidend varkensvlees, concepten. https://westfort.nl/varkensvlees/
Criteria KDV. Huidig gepubliceerde versie, juli 2019
KDV introduceert antibioticavrij varkensvlees. Pig Business 2016. https://www.pigbusiness.nl/artikel/22725-kdv-introduceert-varkensvlees-met-antibioticavrij-leven-garantie/
Criteria Beter Leven. Slachterij varken, huidig gepubliceerde versie, geldig vanaf 2018.
Certificatie Beter leven. https://beterleven.dierenbescherming.nl/zakelijk/deelnemers/certificatie-instelling
Criteria biologisch vlees. https://www.skal.nl/veehouderij/